Düşünce ve ifade özgürlüğü mücadelesini desteklemek ve ilerletmek amacıyla her yıl kurum ve yazarlara ödül veren Türkiye Yayıncılar Birliği (TYB), 2024 ödüllerini düzenlenen törenle sahiplerini buldu.

Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülleri, Türkiye Yayıncılar Birliği tarafından 1995 yılından bu yana her yıl, Türkiye’nin evrensel ölçütlerde düşünce ve ifade özgürlüğüne bir an önce kavuşması dileğiyle, düşüncelerini ifade etmekten çekinmeyen isimlere veriliyor. Tören kapsamında yıllık Yayınlama Özgürlüğü Raporu da kamuoyuna sunuluyor.

Türkiye Yayıncılar Birliği bu ödülü son 30 yıldır birçok alanda veriyor. TYB bu yıl Yayın Evi Ödülü'nü İsmail Beşikci Vakfı Yayınevi'ne, Yazar Ödülü'nü ünlü romancı Ahmet Ümit'e, Açık Radyo Özel Ödülü'nü ise Ömer Madra'ya verdi.

Ödül töreni, çok sayıda aydın ve sivil toplum örgütü temsilcisinin katılımıyla İstanbul Beyoğlu'ndaki Yapı Kredi Yayınevi'nde gerçekleştirildi. Törende ayrıca aynı kurum tarafından hazırlanmakta olan 2024 yılı ifade özgürlüğü ihlallerine ilişkin rapor da kamuoyuna açıklandı. Raporda ayrıca Kürt yayınevlerine ait çok sayıda kitabın yasaklandığına da yer verildi.

'HER YILIN SON YIL OLMASINI DİLERİZ'

Törende konuşan TYB Başkanı Kenan Kocatürk, düşünce ve kanaat özgürlüğü alanındaki ihlallere dikkat çekerek, "Ödülü verirken her yıl 'bu son olsun' diyoruz ama her seferinde düşünce ve kanaat özgürlüğü hakkının ihlal edildiğini görüyoruz. Bu ihlaller devam ettiği sürece mücadelemizi sürdüreceğiz." dedi.

'KİTAPLARIN YASAKLANMASI DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜNE ENGELDİR'

İsmail Beşikci Vakfı Onur Kurulu Başkanı Sosyolog İsmail Beşikci ve yayınevinin Koordinatörü Davut Özalp ödül plaketini PEN Türkiye Başkanı Zeynep Oral’ın elinden aldılar ve teşekkür ettiler. Ödülü aldıktan sonra Özalp, şunları kaydetti:

Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülünü İsmail Beşikçi Vakfı Yayınları'na layık gördükleri için Türkiye Yayıncılar Birliği'nin Başkanı Sayın Kenan Kocatürk'e ve yönetim kuruluna çok teşekkür ediyoruz.

İsmail Beşci Vakfı bünyesinde 2012 yılında kurulan İsmail Beşikci Vakfı Yayınları'nın, kuruluş nedenlerinden biri sevgili hocamız İsmail Beşikci'nin yarım asırdan fazla bir süredir, büyük bedeller ödeyerek tavizsiz verdiği düşünce ve ifade özgürlüğü mücadelesini kuramsallaştırmak, yasaklanmış eserlerini tekrar basarak okurlarıyla buluşturmaktır. Geçen 12 yıllık süreç içerisinde İsmail Beşikci'nin bütün eserlerinin yanı sıra, Kürt Çalışmaları; yani Kürt tarihi, edebiyatı ve Kürtlere dair birçok konu başta olmak üzere, Ermeni, Süryani ve diğer haklarından edinen gruplara dair kitaplar yayınevimizce yayınlanmıştır. 

Son yıllarda bazı değişiklikler olsa da, maalesef hala kitaplar yasaklanmakta, özellikle de Kürt yayınevlerinin bastığı birçok kitap yasaklanmaktadır. En son 2024 yılının son baharında bizim de, 7-10 yıl önce baskısı yapılan üç kitabımız dahil olmak üzere, uzunca bir yasaklanmış kitap listesiyle karşı karşıya kalmıştık. Dolayısıyla kitap yasakları, yani düşünce ve ifade özgürlüğü önünde engeller olduğu müddetçe düşünce ve ifade özgürlüğü mücadelesi de hep var olacaktır. Bizler de bu konuda elimizden geldiğince mücadelemizi sürdüreceğiz. 

Türkiye Yayıncılar Birliği'nin düşünce ve ifade özgürlüğü mücadelesi veren kurum ve kişileri desteklemesi çok değerli bir tutumdur. Tekrar çok teşekkür ediyoruz.

Son olarak, bize verdiğiniz bu kıymetli ödülü, düşünce ve ifade özgürlüğü mücadelesine ömrünü adayan sevgili hocamız İsmail Beşikçi'ye armağan ettiğimizi belirtmek istiyoruz. Teşekkürler”.

Bilim insanı İsmail Beşikçi de kısa bir konuşma yaptı. İsmail Beşikçi Yönetim Kurulu üyesi hemşehrimiz araştırmacı yazar Nihat Gültekin de merasime katıldı.

'SALDIRIYA UĞRAYAN TÜM YAZARLARA ADINA ALIYORUM'

Yazar kategorisinin kazananı Ahmet Ümit, plaketini Kocatürk’ün elinden aldı.

Yazar Ahmet Ümit: “Patasana adlı romanımdaki kahramanım ‘Ben, zalimler çağında yaşayan bir alçaktım’ der. Patasana'nın bahsettiği çağ 2700 yıl önce Geç Hitit döneminde yaşanmıştı. Ne yazık ki yeryüzü yine bir zalimler çağını yaşıyor. Kültürler arasındaki uçurum giderek derinleşiyor, yoksulluk, ırkçılık, fanatizm ve cehalet hızla artıyor, demokrasi ağır darbeler alıyor, düşünce ve ifade özgürlüğü ortadan kaldırılmak isteniyor. 

“Bu koşullarda Hititli Yazman Patasana gibi ben zalimler çağında yaşayan bir alçaktım dememek için, zulme, baskıya ve kötülüğe inatla karşı durmak gerekiyor. Bu sadece ahlaki bir tavır değil, hayatı savunmak için göstermemiz gereken zorunlu bir dirençtir. Zorunlu diyorum çünkü geç kalınırsa uygarlığımız benzeri görülmemiş bir felaketle karşı karşıya kalacak. Bu ödüle beni layık gören Türkiye Yayıncılar Birliği’ne minnettarım, düşünce ve ifade özgürlüğüne verdikleri destek için çok teşekkür ederim.”

Özel Ödül, ifade özgürlüğüne katkıları ile çeşitliliğe açtıkları alanda 30 yıldır sürdürdükleri kolektif çalışmaları için Açık Radyo’ya takdim edildi. Açık Radyo kurucularından Ömer Madra, ödül plaketini Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri Sibel Güneş’in elinden aldı ve konuşmasında tüm radyo adına teşekkür etti.( Nihat Gültekin)