HAMZA SALMAN DERLİYOR
?Kor halindeki ateş? anlamına gelen ve ilki 20 Şubatta havaya düşen cemrenin sonuncusu toprağa düştü. Baharın müjdecisi olarak bilinen ve 3 olduğu belirtilen cemrelerden sonuncusu dün toprağa düştü.
Halk arasında yaygın olarak baharın müjdecisi olarak bilinen sıcaklığın artması olayına cemre deniyor.
Kor halindeki ateş manasına gelen cemre sayısısın 3 olduğuna inanılır. Cemrenin ilki 20 Şubat´ta havaya, ikincisi 27 Şubat´ta suya düşmüştü. Üçüncü Cemre ise dün toprağa düştü. Her cemrenin düşüşüyle hava sıcaklığı artar, cemrelerin arasında ise sıcaklıkta küçük bir düşüş görüldüğü belirtilir.
Çetin ve sert geçen kış mevsiminin geride kaldığına işaret olan cemre dün toprağa düşerek sona erdi. Hava sıcaklığının bugünden itibaren artması bekleniyor. Cemrenin diğer bir manası da Müslümanların hac sırasında Mina vadisinde attığı taşlardan meydana gelen yığına denir. Divan şairlerinin, cemre zamanlarında baharın gelmesi dolayısıyla önemli kişilere yazdıkları övgü şiirlere de ´Cemreviye´ adı verdikleri bilinir.
Meteorolojik bir olay cemre, takvimlerde ilkbahardan önce birer hafta aralıkla havaya, suya ve toprağa düştüğüne inanılan ışıl güç veya sıcaklık yükselmesi olarak tanımlanıyor. Cemre sözcüğünün sayılı günlerin, takvim klimatolojisine nasıl girdiği bilinmiyor. Ancak, cemrelerin, yılın 180 gün süren soğuk yarısı olarak ayırt edilen Kasım döneminin 100. gününden sonra, sıcaklığın yükselmesiyle ilgili gözlem birikimini, kora benzetilen bir enerji kaynağıyla açıklama düşüncesinden kaynaklandığı söylenebilir. Saatli Maarif Takvimi´ne göre, cemre düşüşleri genellikle fırtınalı geçiyor ve yurdun pek çok yerinde kar yağışı görülüyor. Üçüncü cemrenin ardından da baharın geleceği kabul ediliyor.
Cemrenin kelime anlamı ´kor halindeki ateş´tir. İlkbahar başlamadan önce birer hafta aralıklarla havaya, suya ve toprağa düştüğüne ve onları ısıttığına inanılır. Eskiler 365 günlük yılı ´kasım´ ve ´hızır´ günleri olarak ikiye ayırmışlardı. Kasım 179, hızır ise 186 gündü. Yılın kasım kısmı yani kış devresi 8 Kasımda başlar, 6 Mayısa kadar sürerdi. 6 Mayısta da hıdırellez ile birlikte yaz devresi, hızır günleri başlardı. Kasım ayına kasım dememiz oldukça yenidir. 1945 yılında ilgili kanun yürürlüğe girene kadar, kasım ayına ´teşrinisani´ denilirdi.
