ınsan Memleketini niye sever?

         Yrd. Doç. Dr. Erkan KONYAR

         Batı Anadolu?nun bereketli ovalarından birinde doğmuş, çocukluğunu geçirmiş bir hocam anlatmakta? Hasat zamanının sonlarına doğru toplanan ürün artık maddi değer noktasında o kadar düşmekteki traktörlere yüklenen ürün fazlası ilçedeki evlerin kapılarından, ev sahiplerinden habersiz bahçeye bırakılmaktadır. Kimse aç kalmaz başkasına muhtaç kalmazmış ilçelerinde?  

         Gururla anlatmaya devam ederdi sevgili hocamız.

         Bunları dinlerken doğu illerinin makûs talihi gözünüzde canlanır oralarda büyümüş biri olarak. Hoca öğünmeye devam eder... Bizim oralarda herkesin kapısı açıktır, insanlar rahattır, çünkü aç kalma korkuları yoktur.

         Endişeler hayata yol verir, hele temel endişeler çoluk çocuğun aç kalmasından tutunda iyi eğitim almalarına kadar uzanınca.

Batı Anadolu?nun bu sonsuz nimetlerini, Doğu Anadolu yüksek yaylasında görmek mümkün mü?

         Yüksek bölge, uzun süren kış, tarımsal üretimdeki olanaksızlıklara ve ürün yelpazesinde darlığına neden olmaktadır. Hayvancılığın zorlukları ve geldiği nokta da ortadadır. Yaylacılık faaliyetlerinin uzun yıllar askıya alınması ve getirdiği zorluklar, bu konunun modernize edilememesi, gelişen dünyada pek de tercih edilmeyen bir yaşam ve üretim biçimine dönüşmesine neden olmuştur. Üretim noktasında yöre insanının geleneksel üretim araçları arasında çok da seçeneğinin kalmadığı hemen anlaşılmaktadır.

         Ne yapalım bu da bizim gerçekliğimiz ve yurdumuz, bizim coğrafyamız, alternatif yaşam formatları, üretim biçimlerini uyarlamamız gerek.  Ama nasıl??

         Doğubayazıt?ın sahip olduğu turizm potansiyeli tartışılmaz bir zenginliği ve gelir kaynağıdır.  Ayrıca önemli bir ticaret yolunun üzerinde olması, Gürbulak Sınır Kapısı, uluslararası taşımacılık ve lojistik merkez olması açısından burayı oldukça avantajlı konuma sokar. Geçmişte büyük girdileri olan sınır ticareti sürecini hatırlayalım.

         Daha önce de belirttiğimiz üzere ıpek Yolu üzerinde olan, bugün batı ve doğuyu birbirine bağlayan, yaklaşık 5 ülkenin -ıran, Ermenistan, Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan, Rusya(Dağıstan federal bölgesi)  ana geçiş kapısı olan Doğubayazıt?ın bu konumundan ne kadar istifade edebildiği, kurumsal altyapı ve politikalar üretme noktasında özellikle yerel yönetimlerin ne oranda yardımcı olabildiği tartışılmalıdır.

Yine daha önceki yazılarımızda da dile getirdiğimiz üzere Gaziantep ve Maraş modelleri örnek alınabilir. Antep çok uzun yıllardır Türkiye?nin Suriye, Irak ve Lübnan ile olan dış ticaretinde önemli bir rol üstlenmiştir. Serbest bölgeler, organize sanayi bölgeleri, üniversiteler,  ticaret ve sanayi odalarının sürekli düzenledikleri fuar ve diğer faaliyetler örnek alınması gereken bölgesel kalkınma modelleridir.

         Bu ticaretten bölgemizin ne kadar faydalandığı tartışmalıdır. ıki bölge arasında karşılıklı işbirliği imkânlarının araştırılması, ortak üretim bölgelerinin ya da serbest bölgelerin Gürbulak sınır bölgesinde kurulması, bunun için bölgede iş yapmak isteyen girişimcilerin desteklenmesi önemlidir.

         Coğrafyamızın getirdiği olumsuzlukların arkasına gizlenmek yerine bölge şartlarını avantaja dönüştürebilecek bölgesel ölçekte kalkınma modelleri, alternatif geçim kaynakları, üretim biçimleri oluşturmak; biz orada yaşayanların, yaşamış olanların asli görevi olmalıdır.

Altan Erkekli?nin (Belediye Başkanı) Vizontele Tuba filminde yaptığı konuşma ne kadar manidardır:

ınsan Memleketini niye sever,

Başka çaresi yoktur da ondan.

Amma biz biliriz ki! bir yerde mutlu, mesut olmanın ilk şartı orayı sevmektir.

Burayı seversen burası dünyanın en güzel yeri,

Amma dünyanın en güzel yerini sevmezsen,

Orası dünyanın en güzel yeri değil...