NEZİR ÇELİK
Günümüze tüm ihtişamı ile intikal etmiş olan, Osmanlı dönemine ait İshak paşa sarayı, Doğubayazıt'ın önemli bir kaç tarih abidelerinden belkide en göz alıcı olanıdır.
Sarayın inşasına 1685 tarihinde başlanılmıştır. 99 yıl sonra 1784 tarihinde, gecikmeli de olsa, Küçük İshak paşa döneminde yapımı tamamlanmıştır.
Genel mimarisinde, 116 oda,türbe,cami ,iç dış surları ve harem barındırmaktadır.
Selçuklu devleti sanatı, Osmanlı devleti mimarisi, Türk kültürü ve Avrupa Barok sanatı harmanlaması neticesinde zengin bitkisel süslemeleri ile muhteşem bir sanat şöleni yansımasıdır.
Lale devri döneminde, Osmanlı döneminin ihtişamını, diğer ülkelere gösterme amacı ile yapılan bu tarih abidesi saray, bölgenin en büyük sarayıdır.
Tarihin bizlere aktardığı bilgiler dahilinde fiziki görünümü harici, maneviyatıyla da kıymeti tartışılmaz bu cevher, farklı dönemlerde yapılan restorasyon çalışmaları ile günümüze kadar gelmiştir.
Lakin hiç bir dönem, işin erbabı olmaktan, uzaktan yakından alakası olmayan, müteahhitlerin eline emanet edilmemiştir.
Şimdilerde restorasyon adı altında milyarlarca meblağlarla sera görünümüne bürünmüş İshak paşa sarayı, saray oldu olalı böyle zulüm görmemiştir.
Restorasyon demek, aslına sadık kalınarak yapılan bakım demektir.
Restorasyon, tadilatla karıştırıldığında sıradan inşaattan öteye gidemez.
Yapımı, neredeyse bir asırda tamamlanmış olan bir tarih abidesinin, onca masraftan sonra sera görünümüne bürünmesi, haklı olarak işin uzmanı otoritelerce eleştiriye maruz kalmıştır.
Elbette bu sözde restorasyon çalışmasını savunan taraflarda mevcut.
Van Rölöve ve Anıtlar müdürü Cemil Karabayram 'ın açıklaması ise, gelecek nesillere sağlıklı aktarılabilmesi adına, iklim kaynaklı nem oranın, askariye düşürülmesi için yapılmış bir restorasyon çalışmasına, haksız ithamların yapıldığı yönünde beyanıdır.
Yıllara dimdik meydan okumuş İshak paşa sarayı, müdürün, Doğubayazıt'a başka bir şehirden nakil edilmedi.
Doğubayazıt hep aynı bölgede, hep aynı iklimde, İshak paşa sarayına ev sahipliği yapmıştır.
Emin olunuz ki, yüzyıllardır süregelen bakım çalışmaları içerisinde, PVC yada, akrilik şeffaf malzeme gibi masrafı lüzumsuz malzemeler kullanılmamış, saray da şekli şemalı bozulmadan günümüze gelmiştir.
Ve hiç bir dönemde, çevre düzeni adı altında, kontrolsüz, iş makinaları ile kıymetli, sırlı seramik ve çiniler zarara açık hale getirilmemiştir. N.Çelik..
