Celal Emiroğlu
İşsiz kalanlara belli bir süre işsizlik maaşı ödenirken hiç işsiz kalmayanlara bir şey verilmiyor. Maaşlarındaki kesintiler emekli olurken toplu olarak da ödenmiyor.
İşsizlik maaşı uygulaması harika bir olay. Çaresiz kalmış işsizlere belli bir süre de olsa kıt kanaat da olsa düşünme ve iş bulma imkanı sağlaması açısından mükemmel bir gelişme. Genel bir ifade ile söyleyecek olursak bir sigortalının kendi isteği dışında işsiz kalması halinde iş aradığı sürede yaşayacağı gelir kaybını telafi etmeye dönük bir düzenleme.
Ya peki hiç işini bırakmayanlar… Onlara işli kalma ödeneği yok mu?
Çok nadir olsa da tek işverenden emekli olanlar ya da hiç ara vermeden yeni iş bulanlar işsizlik fonuna her ay verdikleri %1 kesintiler hiçbir zaman kendilerine dönmüyor. İşsiz kalıp sende alaydın denilerek işsiz olmak teşvik ediliyor.
İşsizlik sigortası işsizlerin işsiz kaldıkları dönemde satın alma güçlerinin korunmasını sağlamak üzere kurulmuş bir sigorta koludur. İşsizlik sigortası kapsamında her çalışandan yüzde 1 prim kesiliyor. Ücreti yüksek olan yüksek, ücreti düşük olandan düşük prim alınıyor. Ancak işsizlik maaşı herkese eşit ödeniyor.
Sanki çalışana ceza verilmiş gibi. Sürekli işte çalışman güzel ama mükafatın yok der gibi. Dürüst çalışına bu yapılırken dürüst olmayan bir çok işçi haksız işsizlik maaşı almakta. İşsizlik maaşı alırken sigortasız çalışanlar haksız çift maaş ile gelirlerini artırmakta. İşsizlik maaşı alırken kayıt dışı çalışarak, kazançlarını ikiye katlayan uyanıklar kadar, bu ülkede kurallara uyanlara da haklarının verilmesi gerekmekte.
Gerçekten işsiz kalan dürüst işçiler bu işsizlik maaşa nasıl hak kazanacaklar?
İşten çıkartıldığı/çıkartılacağı tarihten önce son 120 günü sürekli olmak üzere 3 yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak prim ödeyen kişiler işsizlik ödeneğini hak eder. 600 gün prim ödemişse 180 gün, 900 gün ödenmişse 240 gün, 1080 gün ve üzeri ödenmişse 300 gün süre ile işsizlik ödeneği alacaklar.
Piyango gibi bir şey. Herkese ikramiye çıkmıyor…