Derleyen: NEZİR ÇELİK
Ekmek, zengin ve yoksul ayırt etmeksizin günde üç kez soframıza konuk oluyor. Kokusu, bereketi ve tadıyla bütün dinlerde kutsal nimet sayılan bu mübarek yiyecek, ülkemizde ne yazık ki aşırı bir israfla karşı karşıya.
Bir yanda binlerce insanımız bir dilim ekmeğe muhtaç iken diğer yanda her gün 15 milyon ekmeği çöpe atıyoruz.
Ekmek israfını nasıl önleyebilirsiniz?
Ekmek 36 saat tazeliğini korur. Dört gün beklemiş ekmek, bayatlamış sayılır.Tüketebileceğiniz kadar ekmek alın. Ekmeği derin dondurucuda saklayın. Bayat ekmeği en basit haliyle köfteye katarak değerlendirin.
Ekmeği fırında kıtırlaştırın veya galeta unu yapın. Bayat ekmeği hiç yemeyecekseniz, ıslatıp kuşlara ve sokak hayvanlarına verin.
Bayat ekmeği ısıtarak veya kızartarak bir çırpıda yeni yemekler yapabilirsiniz.
Bayat ekmekten 30 çeşit seçenek
Ekmek kavurması, papara, tirit, ekmek süpürgesi, ekmek uğması, yalancı paça, kalacuş, ekmekli omlet, ekmek karıştırması, yumurtalı ekmek aşı, ekmekli ezme, bayat ekmek köftesi, ekmek pizzası, dilim (ketçaplı) pizzaları, dilim kayganası, sarımsaklı ekmek, bayat ekmek kanepesi, tutmaç.
Ekmek israfı acaba nasıl önlenir?
Üretimi talebe göre planlayın!
?Raf ömrü? uzun olan kaliteli ekmek üretimine geçmeli
Ekmeğin miktarının (gramaj) azaltılması
Toplu yemek tüketim yerlerinde ekmeğin dilimlenerek sunulması
Tüketicinin ?soğumuş´ ekmeği ?bayatlamış´ olarak kabul etmemesi gerektiği konusunda
eğitilmesi Ekmeğin derin soğutucularda dilimlenerek saklanması
Satılmayan ekmeklerin, fırıncılar tarafından galeta unu, kurutulmuş ekmek içi gibi başka gıda maddelerinin üretiminde kullanılması Evlere ihtiyaç olduğu kadar ekmek alınması.
Ne kadar ekmek israf ediliyor?
Türkiye´de ekmek israfına ilişkin istatistiksel sonuçlar verecek bir çalışma henüz yok. Bugüne kadar verilen rakamlar, daha çok tahminlere dayanmakta ve bazen çelişkiler göstermekte. Bazı lokal araştırmalardan çıkarılan istatistiksel sonuçlar da ülke çapında ekmek israfına
ilişkin tahminlere dayanak oluyor.
Kimler daha çok israf ediyor?
İsraf edilen ekmek miktarını kesin olarak belirlemek mümkün olmasa bile, en fazla israfın yemekhaneli iş yerleri, hastane, yatılı okul, öğrenci yurdu, otel, lokanta gibi toplu yemek tüketim yerlerinde olduğuna ilişkin kesin veriler mevcut.
Araştırmalar, yüksek gelir grubunda ekmek israfının çok daha fazla olduğunu gösteriyor. Düşük gelir grubunda ekmek tüketimi daha fazla iken, ekmek israfı yok denecek kadar az. Bu da, ekmeğin ucuz bir gıda maddesi olmasından dolayı, yüksek gelir grubunda tasarrufa değer bulunmamasına bağlanıyor.
Günde 284 bin ekmek çöpe gidiyor
Bilinçsiz tüketim nedeniyle Türkiye genelinde çöpe atılan ekmeğin yıllık maliyeti 8.2 trilyon. Günde 284 bin, yılda ise 103 milyon 660 bin adet ekmek bayatladığı gerekçesiyle çöpe atılıyor.
Ülkemizde halkın yüzde 60´ı kentlerde, yüzde 40´ı köylerde yaşıyor. Bir kişi günde kentte 1.25, köylerde ise 1.5 ekmek yiyor. Ülke genelinde günde 284 bin, yılda ise 103 milyon 660 bin adet ekmek çöpe atılıyor. Talep taze ekmeğe yönelik olduğundan, 3-4 saatlik ekmekler bayat kabul ediliyor. Ülkemizde tüketim hareketleri bilinçsiz. Kuruluş, otel ve yurt gibi toplu tüketim merkezlerinin ekmeği küçük dilimler halinde naylon poşetlerde kullanmaları ve bilinçli tüketime sunmaları, israfı önler.