İsim alemini aşmış bir bakış açısı için doğubeyazıt, isimen olarak sorunları derinlemesine tahlil etmeye engel değildir.
İsimlerin anılması, zahmetten kaçan yüzeysel bakış açısı için aslı bırakıp isim'e takılmaya sebeptir. Burada anlama kolaylığı için isimlerin kullanılacak olması, mevcut bilim düzeyinin ulaştığı sınırlardan bihaber, ilgisiz ve duyarsız anlamlarını içermeyecektir.
Doğru tespitler için öncelikle, yaşam koşullarından ibaret olan kültürel yapıların kalıplaştırdığı bakış açılarından sıyrılmak gerekli.
Bu sıyrılış şahsi menfaat, korku-tereddüt ve bazı nefsani arzulardan kurtulmakla mümkündür. Hakikatlere ulaşabilmenin önündeki engelleri aşmak adına, inceleme merceği'nin tertemiz olmasına dikkat edilmelidir. Mercekle kast edilen, vaziyetlerin ölçüm tartım işleri'nin neye göre olacağına dairdir.
En doğru görecelik, ruh sahibi insan olmaya göredir. Bizde ruh merceğini doğubeyazt'a tutalım, ki bakalım ruh'a göre sorun olarak neler görünecektir...
DOĞUBAYAZIT’IN SORUNLARI VAR MI? VARSA NELERDİR?
Bir bölge yada bir mekan hakkında dış bakış, iç bakıştan her zaman daha doğru ve isabetli tespitler yapar.
Bu gerçeğe göre, dışarılarda uzun süre kalarak doğubeyazıt'a gelecek olan kişi bakarsa eğer, nelerin eksik ve yanlış olduğunu rahatça görebilecektir. Bölgeye girişte göze ilk çarpan ağaçsızlık, ruh için çok şey anlatan eksiklerden bir tanesidir.
Merkeze girerken, evlerin birbirlerine karşı kale gibi yüksek duvarlarla çevrili olmasıda, yine ruh için çok şey anlatan eksiklerden bir tanesidir. Birine merhaba derken, künye'nin sonuna kadar sorgulanmasıda yine çok şey anlatan eksiklerden... başka sorun var mı? Bundan sonra sayılabilecek ne kadar sorun varsa, hepsinin kaynağı, bu üç sorunun nedenselliğinde gizlidir. Sulama imkanlarının olduğu yerlerde bile meyve ağaçlarıyla dolu irili ufaklı bahçelere neden rastlanmaz... evlerin yüksek duvarlarla çevrilmeye neden ihtiyacı vardır... kişi kişi'nin aşiretinden yakın çevresine kadar öğrenmeden neden rahat edemiyor... bu nedenlerin cevapları için ayrı bir yazı makalesi lazım. İnsan ruhuna yakışmayan bu vaziyetler çürümeye yüz tutmuş olsada, şekillendirdikleri psikolojik etki daha uzun süre devam edeceğe benziyor.
Hazır beton'nun gelmesiyle hızlanan binalaşmanın, insanları kural ve sistemlerle yakın şekilde bir arada tutması ve, ruh'i medeniyetin gelişmesine ne kadar yardımcı olacağı, ileriki zamanlarda belli olacak.
Şimdilik, pencerelerden sofra bezlerindeki ekmek kırıntılarının kaldırımların ve arabaların üzerine döküldüğünü görmekteyiz.
Yüksek medeniyet düzeyinin kısa sürede gerçekleşmesi beklenmez fakat, ilerleme istikametinin o yönde olması önemlidir. Önem sırasında insan ilk olduğu için, insanın düzelmesi diğer tüm sorunların düzelmesi anlamına gelir. Yani, soruna bakmak yerine sorunun kaynağına bakmak daha önemlidir.
Bu yazı, Doğubayazt'ın medeniyeten gelişim sürecindeki son durum haberi tarzında oldu. Verdiğimiz vaziyet bildirimlerinde isimen Doğubeyazıt dedik fakat, dünya geneline göre baktığımızda, Doğubayazıttan daha geride ve daha ileride çokça yerleşim yeri vardır. İsimlere takılmazsak, her sorunun bir dünya sorunu olduğunu görürüz.
Doğubeyazıt şahsında bir dünya sorununa değindik. Dünya bu günlere insansı bir şekilde gelmiş değildir.
Ne şekilde devam edeceğini ön görmek de zordur. Karakterlerin şekilleniş biçimi ile insanların birbilerine karşı olan mevzili yaklaşım tarzlarında, dünya'nın genel gelişat şeklinin payı büyüktür. İsim'e takılmadan dünyadan bir bölge olarak baktığımızda, sorunların sebeplerini ve çözümleri dahil tüm boyutları ile görmek mümkün olur. Toplumu düzeltmek için "önce kendinden başla" diye bir söz vardır.
Bizde Doğubayaztta olduğumuz için, dünya'yı düzeltmek için önce Doğubayazt’tan başlayalım.