AF YASASI

Resmi Gazetede Yayımlandı!..

            Pandemi dönemi sonrası kelebek etkisi ile yayılan tedarik zincirindeki kırılmalar, arz şokları, küresel düzeyde yaşanan enflasyonist baskılar gibi ekonomik etkenler neticesinde vatandaşlarımızın kamuya olan yükümlülüklerini azaltmak amacıyla vergi ve prim borçları, öğrenim kredileri, trafik cezaları gibi bir çok alacak türünü bünyesinde barındıran ve yaklaşık 14 milyon kişiyi ilgilendiren, tarihimizin en kapsamlı yapılandırması olan ve 361,8 milyar TL tutarındaki amme alacağını kapsayan borç yapılandırması için yapılan düzenlemeler resmi gazetede yayımlandı.

            Kamuya olan ekonomik ödevlere ait yüklerin hafifletilmesi ve ödeme kolaylığı sağlanması gibi bir takım düzenlemeler neticesinde yatırım, üretim ve ihracat yelpazesinde ivme ve ekonomik büyüme kazanılması da amaçlar arasında yer almaktadır.

Emsali Görülmemiş Bir Af Yasası

• Vadesi 31.12.2022 ve öncesi olan 2.000.-TL’ yi aşmayan ve ödenmemiş olan tüm alacakların tahsilinden vazgeçilmesi,
• Adli para cezalarının ilk kez bir af kanununda yer alması,
• Ödeme sürelerinin 48 ay (4 yıl) gibi uzun bir vadeye yayılarak vatandaşlarımıza ödeme kolaylığı sağlaması,

gibi bir takım düzenlemeler neticesinde tabiri caizse önceki dönemlerde yayımlanan af yasalarını gölgede bırakmıştır.

Af Kapsamı ve Alacak Türleri

31.12.2022 tarihinden (bu tarih dahil) önceki dönemlere ait olup, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı uhdesinde bulunan;

• 213 sayılı Kanun kapsamındaki vergi, resim ve harçlar ile bunlara bağlı cezalar,
• Gümrük vergileri,
• Trafik, askerlik, nüfus para cezaları,
• Köprü, otoyol, kaçak geçiş ücretleri,
• Adli para cezaları,
• İdari para cezaları,
• Öğrenim kredileri,
• Ecrimisiller,
• Sigorta primleri,
• Sosyal güvenlik destek primleri,
• Emeklilik keseneği ve kurum karşılığı,
• Özel işlem vergisi ve eğitime katkı payları,
• Su, atık su ve katı atık ücreti alacakları,

gibi çeşitli borçlar, “kesinleşmiş olan alacaklar, kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar, inceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemler, matrah ve vergi artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesi, kesinleşmiş Sosyal Güvenik Kurumu alacakları” gibi başlıklar altında yapılandırma kapsamına alınmıştır.

            Belirtmek gerekir ki; kesinleşmiş olan alacaklarda borç asıllarından vazgeçilmeyecek olup, ancak gecikme zammı, faiz, ceza gibi adlarla uygulanan feri alacaklar için yurt içi ÜFE oranında güncelleme yapılacağı tabiidir.

            7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile getirilen bazı düzenlemeler şu şekildedir:

• Mevcut ve muhtemel ihtilafların sulh yoluyla sonlandırılması,
• Matrah ve vergi artırımı yoluyla 2022 yılı dahil olmak üzere geçmiş vergilendirme dönemleri ile ilgili olası risklerin ortadan kaldırılması,
• Matrah veya vergi artırımı dolaysıyla mükelleflerce verilen yıllık, muhtasar ve katma değer vergisi beyannameleri ve diğer beyannameler için 1.000.-TL tutarında damga vergisi alınacağı,
• İşletme kayıtlarının fiili durumlarına uygun hale getirilerek kayıtlı ekonomiye geçişin teşvik edilmesi,
• Kurumlar vergisi mükelleflerinden tek sefere mahsus olmak üzere ek vergi alınması (Depremden etkilenen iller kapsam dışı bırakılmıştır),
• Depremlerde yıkılan veya ağır ya da orta hasarlı binalara ve ağır hasar görerek kullanılamaz duruma gelen taşıtlara ilişkin emlak vergisi, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, çevre temizlik vergisi ve motorlu taşıtlar vergisi ile bu alacaklara ilişkin vergi cezası, gecikme faizi, gecikme zammının terkin edilmesi,
• Genç girişimcilerin kazançlarına sağlanan gelir vergisi istisna tutarının artması,
• İzale-i şüyuu yöntemiyle yapılan taşınmaz satışlarında devir eden ve devir alandan birer adet asgari maktu harç alınması,
• TOKİ tarafından yapılacak orta ve alt gelir grupları kapsamındaki konut ihalelerine ait ihale kararları ve sözleşmelere ilişkin damga vergisi istisnası,
• İştirak hissesi alımı nedeniyle yüklenilen finansman giderlerine, devir sonrası da indirim imkanı sağlanması,
• Sürücülere verilen ve aktif durumda olan ceza puanlarının pasifize edilmesi,
• 2918 sayılı Kanunun belirlenen maddeleri kapsamında geçici olarak geri alınan sürücü belgelerinin geri alınma durumlarının kaldırılması,
• Amatör spor faaliyetleri ve alt yapı yatırımlarının desteklenmesi amacıyla yapılan bir takım düzenlemeler.

Başvuru ve Ödeme

• 31 Mayıs 2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) ilgili idareye başvuru yapılmalıdır.
• Yapılandırılan alacaklar peşin ya da taksitle ödenebilecektir.
• İlk taksit ödemeleri 30 Haziran 2023 tarihine kadar (bu tarih dahil), diğer taksit ödemelerinin ise bu tarihi takip eden aylık dönemler halinde eşit taksitlerle ödenmesi gerekmektedir.
• 12, 18, 24, 36 ve 48 aylık vadelerde ödeme imkanı getirilmiştir.
• Başvuru ve ödeme sürelerinin son gününün resmi tatile rastlaması halinde bu süreler, tatili izleyen ilk iş günü mesai saati sonunda bitecektir.

Yapılandırmanın İhlali

            Yapılandırılan borçların taksitli ödenmek istenmesi halinde ilk iki taksitin süresi içerisinde ödenmesi şarttır.

            Buna göre; yapılandırmadan faydalanmak isteyen vatandaşlar öncelikle Haziran ve Temmuz taksitlerini aksatmadan süresinde ve tam olarak ödenmesi koşuluyla bu Kanun hükümlerinden faydalanmaya devam edebileceklerdir. Aksi takdirde yapılandırılan alacaklar ihlal edilmiş sayılarak eski durumlarına döndürülecektir.

Dikkat Çeken Diğer Hususlar

            Peşin ödeme halinde yurt içi ÜFE tutarında yüzde 90 oranında indirim yapılması da vatandaşlar nezdinde peşin ödemeyi teşvik edici bir nitelik taşımaktadır.

            İdari para cezalarının peşin ödenmesi halinde ise aslından yüzde 25 oranında indirim yapılmaktadır.

            Her bir taşıt için ödenecek olan Motorlu Taşıtlar Vergisi, taşıta ilişkin idari para cezaları ile geçiş ücretinin en az yüzde 10'unun ödenmesi şartıyla taksit ödeme süresince fenni muayenelerine izin verilecektir.

            Bu Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların, diğer şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şartı da aranacaktır.

            Ayrıca düzenleme hükümlerinden yararlanacak olanların, Vergi Usul Kanunundaki uzlaşma, tarhiyat öncesi uzlaşma, vergi cezalarında indirim, Gümrük Kanunundaki uzlaşma, Kabahatler Kanunundaki peşin ödeme indirimi ile Devlet İhale Kanunundaki indirim hükümlerinden yararlanamayacağı hususlarının bilinmesinde ise fayda görülmektedir.

Son Başvuru

            Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyen vatandaşlarımız, 31 Mayıs 2023 (bu tarih dahil) tarihine kadar ilgili idareye (Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, SGK, İl Özel İdaresi, Belediye, YİKOP) başvurmaları gerekmektedir.

            Gelir İdaresi Başkanlığınca, 7440 sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamındaki başvuru ve ödeme süresince mükelleflere ve kamuoyuna doğru, etkin ve hızlı bir şekilde bilgilendirme ve hatırlatmaya yönelik yazılı ve görsel doküman çalışmaları devam etmekte olup, Yapılandırma Kanununa ilişkin her türlü sorular için Vergi İletişim Merkezi (189) hizmet vermektedir. 

Vergi Geleceğimizdir..

Serhat ERDEN     

Vergi Dairesi Müdürü