Tarih öncesi çağlardan beri önceleri değişim aracı, sonrasında yatırım ve saklama aracı olarak kullanılan altın uzun yıllardan beri ekonomi için en değerli madenlerden biridir. Altın 1970’lerin başına kadar dolara konvertibilitesi sebebiyle para sisteminin temelini oluşturmuştur. Sonraki yıllarda altının dolara konvertibilitesine son verildiği için altın kişisel yatırım aracı ve merkez bankalarının rezervlerinin bir parçası haline gelmiştir. 2000li yıllarda dünyada deneyimlenen finansal çalkantılar ve ekonomik belirsizlikler, önceki süreçte cazibesini kaybeden altına olan ilginin tekrar canlanmasına sebep olmuştur. Yatırımcıların güvenli liman olarak değerlendirdiği altın, bu sebeple küresel krizlerin ve dalgalanmaların yoğun hissedildiği dönemlerde değerini artırmış, rekor fiyatlara ulaşmıştır.
Altının Piyasalardaki Önemi
Altının finansal piyasalar için bu kadar önemli oluşunun sebebi, her koşulda satın alma gücüne sahip olabilmesi, tüm dünya tarafından değer saklama aracı olarak kabul edilmesi ve ekonomik dalgalanmalardan diğer araçlara göre daha az etkilenmesinden kaynaklanmaktadır. Hem mücevher hem de yatırım aracı olarak kullanılan altın, kolay işlenebilir oluşu, elektrik ve ısı iletkenliği, asitlere karşı dayanıklılığı gibi özellikleri sebebiyle yüz yıllardır sanayi üretiminin de önemli yapıtaşlarından biri haline gelmiştir.
Altın neden güvenli liman olarak kabul edilir?
Altının güvenli liman olarak değerlendirilmesinin sebebi, ülkelerin para birimlerimden doğrudan etkilenmemesi, bu sayede de uzun vadede daha kazançlı bir yatırım niteliği taşımasından kaynaklanmaktadır.
Altın yatırımı nasıl yapılır?
Altın yatırımı çoğunlukla bilezik, cumhuriyet altını ya da çeyrek altın olarak düşünülmesine rağmen işçilik maliyeti sebebiyle bankalarda gerçekleştirilen altın işlemleri çoğunlukla gram altın üzerindendir. Altına yapılan yatırımlar üç şekilde gerçekleşebilir; doğrudan külçe veya altın para olarak altın almak, bir banka veya aracı yoluyla altın hesabı üzerine yatırım yapmak ya da ileriye yönelik vadeli işlem yapmak.
Geleneksel altın yatırımının yanında, yatırımcılar artık internet üzerinden altın satın almak, altına endeksli kira sertifikaları ve tahviller, altın katılım fonları satın almak veya bankalarda vadeli, vadesiz veya birikimli altın hesabı açtırmak şeklinde altına yatırım yapılabilmektedir.
Altın fiyatları uluslararası piyasalarda ABD doları cinsinden ve ons başına (1 ons = 31.10 gram) belirlenmektedir. Altın yatırımının, basit görünmekle birlikte diğer yatırımlardan farklı olarak Türk Lirasının ABD doları karşısındaki değeri ve altının ABD doları cinsinden değerindeki değişimlerden aynı anda etkilendiği için, kısa vadede volatilitesi yüksektir.
Altına ne zaman yatırım yapılmalıdır?
Altın, ekonomik krizlerin deneyimlendiği dönemlerde güvenli liman olarak görüldüğü için yatırımların ilgi odağa haline gelmektedir, bu sebeple de bu dönemlerde fiyatlar yukarı yönlü eğilim göstermektedir.
Ekonominin iyiye gittiği, siyasi ve sosyal risklerin azaldığı dönemlerde ise altın fiyatlarında düşüşler yaşanabilir. Alternatif yatırım araçlarının yüksek getiri sağladığı ve menkul kıymet piyasalarının hareketli olduğu dönemlerde yatırımcıların altına olan ilgisi azalmaktadır. Bu gelişmeler altın fiyatlarının nasıl değişeceği ile ilgili bilgi vermektedir, altına yatırım da bu doğrultuda yapılmalıdır.
Altın Çeşitleri
Altın, saflığına, gramına ve kullanım şekline bağlı olarak farklı şekillerde isimlendirilebilir. Alaşımda yer alan altının saflığını belirtmek için karat kelimesi kullanılır. Tam altın, Cumhuriyet altını, Ata altını, Ziynet altın, Reşat altın, Hamit Altın, Külçe altın, Gram altın ve Gremse altın olmak üzere çok sayıda altın çeşidi bulunur. Altın çeşitleri kendi içlerinde tam, yarım ve çeyrek olmak üzere farklı gramajlarda bulunurlar.
Karat nedir?
Altın ayarı ya da karat, altının saflık oranını belirler. %100 saf altın 24 karattır.
Altın fiyatlarını etkileyen faktörler nedir?
Altın fiyatını belirleyen faktörler arasında FED, ECB, BOJ gibi büyük merkez bankalarının para politikaları, ABD, Japonya, Çin ve İngiltere gibi ülkelerinin ekonomik göstergeleri, Hindistan ve Çin gibi altın talebinde önemli paya sahip ülkelerin fiziki talepleri, küresel ekonomide büyüme ya da daralma göstergeleri sayılabilir. Küresel riskler, küresel enflasyon, nakit akışı ve küresel reel faiz oranları gibi faktörler altın fiyatını etkileyen gelişmeler arasındadır.