Nereden çıktı ya da çıkarıldı bu günübirlikçilik? Doğubayazıt?ın var olan sıkıntılarına bu günübirlikçilik ile bir yenisi daha eklenmiş oldu.
Önceleri yurt dışına giden Türk vatandaşlarından 70 lira vergi alınıyordu. Döviz tasarrufuna yönelik olarak yapılan bu uygulama, aynı gün içinde yurt dışına gidip gelenleri de kapsamına alınınca, bu kere günübirlik olarak gidip gelen vatandaşların yoğun şikayetlerine neden oldu,bunun üzerine ilgili yasada değişiklik yapıldı, böylece günübirlik olarak yurt dışına gidip gelen yurttaşlardan yurt dışı harcı alınmaması kararlaştırıldı.
Yurt dışına gidip gelmenin maliyeti düşünce, bu kere hemşerilerimiz de günübirlik olarak ıran?a gidip gelmeye başladılar. 70 lira harç ödemedikleri için, ıran?da beraberlerinde getirdikleri yiyecek maddeleri karlı olmaya başladı. Böylece günübirlikçilik esnaflığın bir MESLEK GRUBU haline geldi.
Bu süreçte Gürbulak Gümrük Başmüdürlüğü de, hiçbir güçlük çıkarmadan kapıları ardına kadar açık tuttuğu gibi, hemşerilerimizin ıran?a ticari araçlarıyla gidip gelebileceklerine ve beraberlerinde bir miktar benzin- motorin de getirebileceklerine izin verdi.
Bu serbestlik üzerine hemşerilerimiz ıran?a minibüslerle gidip gelmeye başlayınca, çok kısa sürede Doğubayazıtlılar bu iş için binlerce minibüs satın aldılar. Minibüs fabrikaları tam kapasite çalıştı. Maliye araçlar nedeniyle bolca vergi alırken, otomotiv istihdamı da altın bir dönem yaşadı. Günübirlikçilik uygulamasından doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenen bütün sektörler bolca para kazandılar.
Her şey yolunda giderken gümrük aniden tavır değiştirdi. Ortada ciddi denebilecek hiç bir sıkıntı yokken giriş ve çıkışlara kısıtlamalar getirildi. Kotalar uyguladı, bir günde şu kadar kişi çıkacak dendi, araçların depoları standarda bağlandı, bidonlarla getirilen akaryakıt yasaklandı, yolcu beraberi olarak getirilen maddeler ambarlara alındı ya da imha edildi; öyle ki ıran makamları bile gümrüğün bu uygulamalarına bir anlam veremediklerini söylediler.
Öyle ki Doğubayazıt?ta toplumsal ya da siyasal bir hadise meydana geldiğinde, bundan en çok etkilenen kesim günübirlikçiler oldu. Gürbulak gümrüğü adeta asayişi temin etmek gibi bir ek görev yapmaya başladı. ılçede meydana gelen olaylardan günübirlikçiler sorumlu tutuldu ya da günübirlikçiliğe son vermek için bu olaylar koz olarak kullanılmak istendi.
şu anda yine aynı sıkıntı yaşanıyor. Geçtiğimiz günlerde Ağrı milletvekili M: Hanifi Alır bu konu için Doğubayazıt?a geldi. Ağrı milletvekili Alır, bölgede yaptığı temaslarda sıkıntının daha çok gümrüğün işgüzarlığından kaynaklandığını söyledi.
Günübirlikçilik; mevzuatta yeri olan bir uygulamadır. ılçede ve bölgede var olan birçok sıkıntıyı aslında günübirlikçiliği yaygınlaştırarak önlemek mümkündür. Bunun için büyük düşünen, inisiyatif kullanan ve geniş ufuklu kamu görevlilerine ihtiyaç vardır.
Bana sorarsanız günübirlikçilik AÇILIM kapsamında değerlendirilmeli ve mutlaka bir çözüme kavuşturulmalıdır. Çünkü günübirlikçilik toplumda öylesine yayılmış ki, onbinlerce insanı alakadar eden bir uğraşı haline gelmiştir. Bu sıkıntının devamı halinde, bölgedeki yoksulluk artacak, dolayısıyla sosyal sıkıntılar da sorun olmaya devam edecektir.
