Derleme: Nezir ÇELİK

Yıllar önce Doğu Anadolu´da yani bölgemizde evlerin çoğu kerpiçtendi. Bazı bölgelerin tipik evleri gibi taştan ya da modern mimarinin son örnekleri gibi betonarme yapılar değil kerpiç evler yaygındı. Saman ve balçığın karıştırılıp bir kalıpta biçimlendirilmesiyle ortaya çıkan kerpiç oldukça doğa dostu ve zararsız bir karışımdı.

Taş ve Kerpiç evler artık yerini tipik betonarme binalara bıraktı. Emek emek örülen kerpiç tuğlalar yerine çimento yüklü kamyonlarla inşa edilen yapılar sardı dört bir yanımızı. Ve sonra betonarme binalarda büyüyen nesiller.

Daha önce yaygın olarak kullanılan taş veya kerpiç evleri şuanda bazı kırsal alanlarda ev ve hayvan barınağı olarak kullanılmaktadır. Kerpiç evlerin, sağlık açısından betonarme evlerden daha sağlıklı olduğu aşikardır. Beton evler Kış aylarında soğuk, Yaz aylarında sıcak olurken, taş veya kerpiç evler ise Yaz mevsiminde serin Kış mevsiminde ise sıcak oluyor.

Ne yazık ki beton apartmanlar sağırdılar. Ne kadar yumruklasak da duvarlarını bizi duyamazlardı. Kopyacılık ve kolaylık insan hayatını öldürdüğü gibi evlerimizi de öldürdü. Bizlerle konuşan, bizlerle yaşayan kerpiç evler vardı evveller.

Yaşadığımdan biliyorum hayatımın kısa bir döneminden. Kerpiç evler, içinde yaşayan olduğu sürece ayakta kalırlar. Nefes alan varsa kerpiç bir evin içinde, o ev başlarına yıkılmaz hanenin. Ne olursa olsun kerpiç evler yıkılmazdı. Dökülür, saçılır ama yıkılmazdı deprem olmadığı sürece.

Ne gariptir ki kerpiçten evler canlıydılar içinde canlı varsa. İçinde heyecan varsa o da heyecanlı, keder varsa o da kederli olurdu. Biz ne isek o olurdu taş veya kerpiç evler. Duygusuz değildi betonarmeler gibi. Mükemmel bir koku yayardı içerlere. Biraz rutubet kokardı ama yazları serin olurdu, kışın kapı pencereyi sağlam kapatırsan da sıcak. Bir güzel de sobası olurdu kerpiç evlerin muhakkak. Eski yıpranmış, bir köşesi yanmış nostaljik bir fotoğraf gelir gözümün önüne kerpiç ev denilince, geçmiş gelir, samimiyet gelir ve de çocukluk gelir kısaca.

Hani bir derdin olur da anlatamazsan kimseye git kerpiçten evine anlat. Neden dersen eğer o da bir bireyi idi hanenin. Okul dönüşü beklerdi bizi kapı eşiklerinde, sofralarda yemeklerimize bakardı gizlice ve daha sonra üstümüzü örterdi geceleri biz açmak isteyince.