Geçtiğimiz gün yapılan İstanbul Finans Zirvesi´ne Amerika, Avrupa, Ortadoğu ülkeleri başta olmak üzere 50 ülkeden katılım oldu. Sosyo-ekonomi, enerji, petrol, finans, sigorta, sağlık, eğitim, şehircilik, çevre, gıda, ulaşım, tekstil gibi birçok spesifik konu yapılan oturumlarda ülkeler ve sektörler bazında konuşuldu, tartışıldı.

Konuşmacıların tamamında ?Sürdürebilir bir ekonomi nasıl sağlanır? İnsanlar arası yaşanabilir bir dünyaya nasıl kavuşulur? Dünyada kaynak kullanımında adaletli ve hakkaniyetli olmak, şeffaflık, dürüstlük ilkeleri evrensel hukuk kural ve kaidelerini nasıl hâkim kılınabilir?? konularında ortak konsensüs sağlandı.

Gelinen noktada dünyada çok net bir güven bunalımı söz konusudur. Ekonomideki enstrümanların önemi kalmamış, devletlerin imzaları bile karşılıksız kalmış durumdadır.

Dünyada bu olumsuzluklara bağlı toplumlarda sosyal çalkantılar baş göstermektedir. Çok ciddi sorunlara namzet bir dünyada yaşamın ortak riskleri mevcuttur.

Çoğu gelişmesini tamamlamış ülkeler başta Amerika dâhil şeffaflık ve ekonomik verileri bakımından piyasalara güven vermiyor.

Dünya arenasında ekonomi ve siyasi nizama yön veren oyuncular tüm kuralları hep kendi lehlerine göre belirlemişler. Bu kuralları koyma esnasında adil olmadıkları kesin olarak ortadadır. Sürekli nalıncı keseri misali hep kendi taraflarına yontmuşlar. Dünya kaynaklarını paylaşmada ve tüketimde kuralları, koydukları nizamı hakkaniyet, adalet, şeffaflık, dürüstlük ilkelerinden mahrum bırakmışlar.

Temel sorun güven bunalımı olunca, gelişmiş dünya ülkeleri ve yöneticileri Ekonomi Mucidi Adam Smith referans alsalar esasında sorun çözülür. Yüz yıllar önce Adam Smith ; ?Huzur ve barışın tesisi, adil yargı, evrensel hukuk kuralı, ödenebilir makul bir vergi limiti? söylemi ile bu üç altın kuralın insanlığı barbarlıktan uygarlığa çıkaracağını ortaya koymuştur.

Aşırı tüketim israfına girerek kendisine ait olmayan bir dünya kaynağını çılgınca israf edip, tüketen Amerika ve Avrupa insanlığa zarar getirmiş ve bu zararı mütemadiyen vermeye devam etmektedir.

Gelişmekte olan, az gelişmiş ve geri kalmış ülkelerin temel handikapları ise kendi aralarında çok basit sebeplerden dolayı sürekli kavgalı olmaları, iletişimsizlik, mal ve hizmet dolaşımının serbest olmaması, teknoloji ve bilgiye rahat erişememeleridir.

Bu sebeplerden dolayı, temiz suyu içememiş, okul yüzü görmemiş, sağlık hizmetlerinden mahrum kalmış, elektrik enerjisi ile tanışmamış milyonlarca insan dünyada yaşıyor.

Bu adaletsizliğin mevcut olduğu, hakça hakkaniyetli paylaşımın olmadığı bir dünyada sürdürülebilir bir ekonomi ve huzur ile barış nasıl sağlanır?

Türkiye ve komşu ülkeler konulu değerlendirmeyi bir başka yazıya bırakıyorum.

Elbette ?İstanbul Finans Zirvesi?, ülkemiz ve dünya ekonomisine pozitif sinerjisi ve çok katkı sunmuştur. Başarılı, amaca hizmet eden bu organizasyon analitik, bilimsel dünya ve ülkemizde insanların sosyoekonomik sorunlarını çok yalın işledi. Sorunların tespiti ve çözüm önerileri birçok konuda katılımcılar tarafından parlak fikirler ile ortaya koyuldu.

Prof. Dr Murat Yülek şahsında bu değerli çalışmayı yürüten ekibe, emeği geçen herkese teşekkürü borç bilirim.

Maksut Konyar