----- Doğubayazıt (Bazid)'ta Kadın Olmak-----

Siyasal yaşamın renkli ve hareketli olduğu bir ilçe Doğubayazıt… Kadının siyasi yaşama katılımında bölge ve ülke geneli düşünüldüğünde yüksek olan, üç dönem kadın belediye başkanı tarafından yönetilen bir ilçe. Kamu kurum ve kuruluşlarında yeterlik kazanmış kadın emekçilerinin sıkça görüldüğü, çarşı ve pazarda nispeten kadın varlığının hissedildiği söylenebilir.

Bu manzara dışında farklı bir dünya olduğu da kuşkusuz. Ailesinin, daha doğrusu çocuklarının, günlük ihtiyaçlarını karşılamak için amansız bir mücadelenin içinde gündelik temizlik işleri, çocuk bakıcılığı, oya, patik işleme gibi eve ekmek götürmenin çabası, yardım kuruluşları veya resmi yardım kuruluşlarının kapılarında, kuyruklarında, evrak takiplerinde sıkça ve yoğun görülürler.

Genç yaşta evleniyor ya da evlendiriliyor. Dâhil olduğu ailenin yoksulluğuna bir boğaz daha ekleniyor. Eğitimsiz bir eş, işsiz bir koca, plansız aileye yeni üyelerin dâhil olması yükü daha da ağırlaştırıyor. Ağırlaşan yük yeni çözümler ya da yeni dramlar getiriyor. Eş çalışmaya gidince kadın, çocukların gündelik ihtiyaçlarının karşılayabilmek için yukarıda belirttiğimiz çarkın dişlerine takılıyor. Okula giden çocuk onun için çocuk parası, gebeliği para edecekse gebe kalma, emzirmesi para edecekse çocuğunu emzirme, aşı para edecekse çocuğu aşıya götürme, yaşlıya ve düşküne bakmak para edecekse bakmaya çalışma...

Son on yılda Demokratik Kürt Hareketinin ve Kürt Kadın Hareketinin Doğubayazıt'ta kadın üzerinde görece katkıları var. Ancak yukarıdaki manzarayı dönüştürecek düzeyde değil. Kadının ekonomik olarak güçlü kılınması yönünde projeler ya yok ya da yaşama geçirilmiyor. Çünkü kendisine ait işi olmayan kadın baba veya koca mirası hakkından yararlandırılmıyor. Bu fiili haksızlığa kadın hareketinin ciddi bir yönelimi gözlenmemiştir. Çeşitli aile kaynaklarının sürekli erkeklere devredilmesi kadını siyasal yaşamda aktifleşmesini de erkeğin denetimine sürüklemiştir.

Okullaşma oranları ciddi sayıda artan bir kadın varlığını işaret etmektedir. Ancak bu durum yakın bir süreçte belirtilen dinamikleri harekete geçirecek yeterlilikte değildir. Ortaöğretim düzeyinin üstüne fazlaca çıkılmadığı için de lümpen ve toplumun değerlerini algılamayan onlara cephe alan bir kuşak yetişiyor. Pembe dizi kültürünü, kabuğunu beğenmeyen dolayısıyla kendisi ile çelişen bir ruh haline teslim olmuş kişilikler öne çıkıyor.

Toplumda bu ruh hali kadını geleneksel kalıbı aşma noktasında cesaretlendirici rol oynamamaktadır. Yuvayı yapan dişi rolü, erkekten gerekli desteği almayan, yolsuzlukla mücadele eden, eşin yetersizliklerini aile içi huzursuzluğun kaynağı olarak öne çıkarılmaktan kaçınan bir rol ile yapmak yerine bu rolü üstlenme şekline dönüştürebilmektedir. Okula çocuğunun elini tutarak götürecek, hasta ise doktora götürmek, sosyal yardım kuruluşlarının kapılarını aşındırmak, kışlık kömür fişini almak vs vs. Bunları yapabilmenin verdiği aldatıcı bir öz güven…

Oysa toplumsal yaşama katılmak ve etkin rol almak için nitelikli kadın gücünün bir an önce harekete geçmesi gerekmektedir.

-Toprağını kendi namı hesabına işleten çiftçi KADIN

-Dükkânını Sabah açan Akşam kapatan, çek yazabilen esnaf KADIN

-Ürettiklerinin ortaklaştırabilecekleri ortak KADIN mekanları (Kooperatif, Pazar, lokal)

-Özel veya kamu kuruluşlarında tepe yöneticisi olan KADIN

-STK yönetimlerinde aktif çalışan siyasetçi KADIN

-İlçe yönetimine etkin katılım ve belirleyici gücü olan KADIN

-Sorumluluğun Erkekle tek başına bırakılmayacak kadar değerli bir tutkusu olan KADIN