ERİVAN RADYOSUNUN ÖYKÜSÜ...

ERİVAN RADYOSUNUN ÖYKÜSÜ...

Derleyen/ Osman eren

Doğubayazıt halkı akşam üstü saat 6 sıralarında kulağını Erivan radyosuna verir ve var olan Kürt müziğindeki klasikleri dinlemeye başlarlardı bunun öyküsü yıllarca devam etti kimi gurbetini kimi sevdiğini kimide kaybettiği aşkının peşinde koşan melodilerin içinde dolaşıp durdu... Kürt müziğine çok değerli bir arşiv bırak Erivan radyosu çalışanlarına sonsuz teşekkürler.. 
Kürtlerin Kaçak Radyo Dinlediği Yıllar 1955 
Kürtçenin Türkiye´de yasaklı olduğu yıllarda Erivan`dan Kürtçe yayınlar yapan radyo kanalının Kürtlerde ayrı bir yeri vardır .
Ermenistan´ın başkenti Erivan´da 1955 yılında Kürtçe yayın yapan bir bölüm kurulmuştu.
Kürtçenin adının dahi telaffuzunun yasak olduğu dönemlerde 2 saatlik Kürtçe yayın yapan radyo kanalıydı .
Karapetê Xaço, Şeroyê Biro, Meyrem Xan, Aslîka Qadîr, Zadina Şakir, Efoyê Esed, Ahmê Çolo, Egîtê Cimo, Aramê Tigran ve M. Arîfê Cizrewî ve daha nice dengbej ve stranbeji stüdyolarında konuk etmişlerdir bir özelliği ise radyo yayına başladığında taş plak gibi kayıt ortamlarına sanatçılar önceden okuma yapmadıklarından canlı olarak enstrümanlarla söylerlerdi.
Böylece Erivan Radyosu, dağılmış olan Kürt halkının, yarım asrı aşkın ortak sesi, ortak dili ve tesellisi olmayı başarıp günümüzde tarihsel değere haiz bir konum aldı.
Bu şekilde, köy misafir odalarının en seçkin köşesine yerleştirilen ecnebi malı ahşap kaplamalı pille çalışır kocaman radyolar, yarım asrı aşkın Kürtçe yayın yapan Erivan Radyosu (Radyona Rewanê)´nun istasyonuna kilitlenip durdu. Varlıklı ve imtiyaz sahibi kişilerin yüklü paralar ödeyerek satın alabildikleri bu radyolardan Kürtçe haberler, klamlar, stranlar, işitsel tiyatro ve hikayeler dinlemek adeta bir ayrıcalık sayılırdı.
Sonrasında stüdyoda toplanan kayıtlar arşivlendiğinde baya bir arşiv çıkmıştır. radyonun genel direktörü armen amirian´ın verdiği bilgiye göre dünyanın en önemli Kürtçe müzik arşivlerinden birine sahipler ve bununla gurur duyuyorlar. 1500´den fazla kasette ve taş plakta kayıtlı beste ve anonim eserlerin birçoğu ilk ve son kez Erivan Radyosu´nda kaydedilmiş ve saklanmış...
İç Anadolulu Kürtlerin dinleyebilmek için ileri teknolojik çözümler üretmek zorunda kaldığı efsanevi radyo. 
Kürt kültürünün yeşertilmesi için Erivan Radyosu´na Kürtçe yayın saatleri verilmiştir.
O dönemde İran´da da bir radyo Kürtçe yayın yaptığı halde, Arap kültürüne meyletmesi nedeniyle Kürtler Erivan radyosunu tercih etmiştir. 
Kawis ağa gibi değerli sanatçıları dinleme fırsatı sağlamıştır.
Koca bir köyde en fazla iki tane radyo bulunurdu. Erivan Radyosu´nun Kürtçe haber yayın saatinde radyonun bulunduğu ev her gece tıklım tıklım misafir dolup taşardı. Sadece evin saygın reisinin kumanda edebildiği radyonun o kesme şekere benzer sıralı düğmelerinden biri olan açma tuşuna basıldığında; gırtlaktan gelen tok sesiyle spiker, Keremê Seyad ile Gulizera Casım´ın sesi işitilmeye başlardı. Ermenistan´da yaşayan Kürtlerin konuştuğu Serhat şivesiyle haberleri sunmaya başlayan bu spikerler, ´Erivan xeberdide, guhdarên eziz, naha bibîzın deng u behsên teze´ (Erivan Radyosu haberleri sunar, değerli dinleyiciler şimdi yeni haberler dinleyeceksiniz) cümlesi radyoda okununca onlarca insanın doluştuğu oda adeta sessizliğe gömülürdü. Bazen Azniva Reşit, bazen Sêvaza Evdo, bazen de Lusika Hüseyn isimli kadın spikerler periyodik olarak haber sunumunda eşlik ederdi Keremê Seyad´a. Ama her zaman Keremê Seyad, o Kürt gırtlağıyla sunduğu dünya haberlerini yıllar boyu evimizin içine kadar taşıdı, hem de zengin bültenleriyle.
Erivan Radyosu, kuruluşundan günümüze dek, gerek müzik aracılığıyla gerekse kimliksel aydınlanma amaçlı programlarla Kürt ulusal bilinç ve kültürünün daha da berraklaşmasına maksimum katkı sundu. Ne yazık ki son yıllarda ekonomik yetersizlikten ötürü, Erivan Radyosu´nun iki saatlik yayın süresi yarım saate indirildi. Ekonomik yetersizliklere rağmen, yine de radyoyu ayakta tutmaya gayret eden büyük emektar spiker Keremê Seyad´ın bu konudaki çığlığı, Bilur ve Fîq´in sesini baskılayacak kadar hüzünle yankılanmaktadır!



İsmail
4.03.2020 17:23:35
Bu yazıyı okuyunca çok duygulandım göz yaşlarıma hâkim olamadım. Dilimize kültürümüze bu denli sahip çıkmış bir radyoya biz neden destek olamadık neden sahiplenmedik

Anahtar Kelimeler: ERİVAN RADYOSUNUN ÖYKÜSÜ
  • BIST 100

    9074,82%-0,06
  • DOLAR

    32,36% 0,16
  • EURO

    34,93% -0,36
  • GRAM ALTIN

    2324,18% 0,22
  • Ç. ALTIN

    3843,45% 0,00

Egazete


  • Cuma 8.6 ° / -3.6 ° Güneşli
  • Cumartesi 10.7 ° / -0.4 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Pazar 11.9 ° / 1.1 ° Güneşli

Ağrı

29.03.2024

  • İMSAK 05:18
  • GÜNEŞ 06:45
  • ÖĞLE 13:14
  • İKİNDİ 16:45
  • AKŞAM 19:32
  • YATSI 20:54