Ağrı?nın Nüfusu 55 Bin Azalacak

            Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2008 veri tabanı esas alınarak TÜıK ve Hacettepe Üniversitesi nden 2 uzman tarafından hazırlanan projeskyonda 2023 yılı Türkiye nin il il nüfus artışı ortaya konuldu.

Ülke nüfusunun yaklaşık 5 te birinin yaşadığı ıstanbul, 2023 te 15 milyonu aşacak. Başkent Ankara nın nüfusu 5,5 milyona, ızmir in 4,5 milyona, Bursa nın 3,4 milyona ulaşacak.

            TÜıK Diyarbakır Bölge Müdürlüğünde görevli Uzman Yardımcısı Mehmet Doğu Karakaya ile Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Teknik Demografi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Sinan Türkyılmaz, Türkiye Cumhuriyeti nin 100. yıldönümü olan 2023 yılı için il ve bölge düzeylerinde nüfus projeksiyonu hazırladı.

            Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2008 veri tabanı esas alınan çalışma, varsayımlar ile kuşak-bileşenler yöntemini kullanarak gerçekleştirilen 81 il düzeyindeki ilk projeksiyon.

            TÜıK in yaptığı projeksiyonlar, toplam ülke nüfusunu esas alıyor. Seçilmiş bazı iller düzeyinde de projeksiyonlar bulunuyor ancak bu çalışma, 81 ilin tamamını kapsayan ilk projeksiyon olma özelliğini taşıyor.

NÜFUS BATIDA YOğUNLAşACAK

            TÜıK tarafından düzenlenen 19. ıstatistik Araştırma Sempozyumunda sunulan bildiriye göre, 72 milyonluk ülke nüfusu için 3 farklı modelle projeksiyon yapıldı. Söz konusu modeller uyarınca nüfus, azalan bir artış hızıyla 2023 te 81-83 milyon arasında bir değere ulaşacak.

            Doğum oranının azalacağı, yaşlı nüfusun artacağı Türkiye de, göç nedeniyle nüfus batıda yoğunlaşacak, az gelişmiş küçük iller daha da küçülecek. Bu çerçevede, 2023 itibariyle 49 ilin nüfusunda artış, 32 ilin nüfusunda ise azalma gözlenecek.

Doğum-ölüm oranları ve göç unsuru gözetilerek hazırlanan varsayımlar çerçevesinde, bugün 13 milyonu bulan ıstanbul nüfusu, 2023 te 15,2 milyona ulaşacak. Ankara 4,6 milyondan 5,5 milyona, ızmir 3,8 milyondan 4,5 milyona çıkacak.

Sanayi kentlerinden Kocaeli nin nüfusu 2,1 milyona, Bursa nın nüfusu da 3,4 milyona yükselecek.

            Turizmin yoğun olduğu güney illerinden Antalya da nüfus 1,9 milyondan 2,6 milyona, Muğla dan 800 binden 1 milyona, Aydın da yaklaşık 1 milyondan 1,2 milyona çıkacak.

Son yıllarda büyük ölçüde doğu ve güneydoğudan göç alan Adana 2,1 milyona, Mersin 1,7 milyona ulaşacak.

            Bölgesel cazibe merkezlerinden şanlıurfa nın ve Gaziantep in nüfusu 2 şer milyon, Diyarbakır ın 1,7 milyon, Konya nın 2,1 milyon, Kayseri nin 1,4 milyon, Trabzon un 752 bin olacak.

BAYBURT, 49 BıNE KADAR GERıLEYECEK

            Öte yandan, projeksiyon çerçevesinde göç veren az gelişmiş kentlerin nüfusunun daha da daralacağı öngörülüyor.

Nüfusun azalacağı hesaplanan illerden Erzurum da nüfus 483 bine, Kars ta 215 bine, Muş ta 238 bine, Sivas ta 497 bine, Yozgat ta 290 bine, Ardahan da 77 bine kadar gerileyecek.

            Türkiye nin bugün yaklaşık 75 bin kişi ile en az nüfusa sahip ili Bayburt ta nüfusun 2023 te 49 bin nüfusa kadar düşmesi öngörülüyor.

En az nüfusa sahip 2. il olan Tunceli de ise projeksiyona göre göreli artış meydana geliyor ve nüfusun 95 bini bulabileceği bekleniyor.

NÜFUS DAğILIMI DEğışıYOR

            Çalışmanın danışmanlığını üstlenen Doç. Dr. Türkyılmaz tabloyu A.A muhabirine değerlendirirken, sanayinin, turizmin yoğun olduğu batı illerinde nüfus artışı öngörüldüğünü, ancak bu artışın doğum ve ölüm gibi doğal nedenlerden çok göçe dayandığını söyledi.

Türkyılmaz, özetle şu değerlendirmelerde bulundu:

            - Türkiye Cumhuriyeti, 100. yılında yaklaşık 82 milyon nüfuslu, yaşlı oranının artık yüzde 10 lara ulaştığı, doğurganlık hızının yavaşladığı bir ülke olacak. Göçün etkisiyle batı illerinin nüfuslarının daha da artacağı, küçük illerin daha da küçüleceği söylenebilir.

            - Nüfusun dağılımı değişiyor. Hem coğrafi hem demografik açıdan. Demografik yönüyle yaşlı nüfusun oranı artıyor, genç nüfusun oranı düşüyor. Coğrafi açıdan da cazibe merkezleri oluşuyor. Bunlar hem bölgesel hem de ülke genelinde cazibe merkezleri...ve küçük iller daha fazla küçülme, büyük iller daha fazla büyüme eğilimine giriyor.

            - Özellikle Doğu, ıç Anadolu veya Kuzey Karadeniz illerinden göç devam ediyor. ınsanlar büyük ölçüde iş için geliyorlar. Doğu illerindeki güvenlik gerekçesini de göz ardı etmemek gerekiyor.

            - Türkiye nin doğurganlık hızı 2,17, ıstanbul un 1,8. Yani 2 nin altına inmiş durumda. Başka bir ifadeyle ıstanbul a hiç göç olmasa kentin nüfusu artmayacak. Fakat göç yoğun olarak devam ediyor.

DOğURGANLIK HIZI, 2,1 ÇOCUğA GERıLıYOR

            - Nüfus yaşlanmaya başlıyor: Hep genç nüfusla bilinen Türkiye de doğurganlığın düşmesi, sağlık koşullarındaki iyileşmeden dolayı yaşam süresinin uzamasıyla yaş yapısında değişmeler başladı.

Avrupa daki gibi yaşlı nüfusun yüzde 17-18 lerde olduğu bir yapı değil ama yüzde 3-4 düzeyindeki 65 yaş üstü nüfus, günümüzde yüzde 7 civarında.

Projeksiyonlar, 2023 te yüzde 10 lara yaklaşacağını gösteriyor. Bu da nüfusun yaşlanmaya başladığını gösteriyor. Gelecek için yaşlılıkla ilgili bazı önlemlerin, düzenlemelerin hayata geçirilmesi gerekiyor.

            - Nüfus artış hızı yavaşlıyor: Türkiye de doğurganlık, yenilenme seviyesi dediğimiz 2,1 çocuk, yani bir kadının arkasında 2,1 çocuk bırakması dediğimiz seviyeye yaklaşıyor. Günümüzde 2,14-2,17 seviyesinde. Avrupa daki doğurganlık hızı, 1,2-1,8 çocuk arasında.

            81 il bazında, 2008-2023 dönemini kapsayan projeksiyon çalışmasına göre, çelişmiş yıllara ilişkin nüfus projeksiyonları şöyle:
ıLLER               2010        2013            2018         2023  
  -----              ---------      ---------         ---------      --------- 
Adana         2.053.465   2.088.667  2.132.063  2.153.855
Adıyaman       586.015   585.186     576.566     557.418
Afyon             699.435    699.222     690.944     673.358
Ağrı                529.263    522.044    502.477    474.444

A.A